Geschreven door:
U heeft zaken gedaan met een rechtspersoon en die blijkt niet in staat te betalen. Vervolgens gaat het bedrijf failliet of wordt het bedrijf opgeheven door middel van een turbo-liquidatie. Uw factuur onbetaald. Bestuurder aansprakelijk? Dit artikel gaat erover of u in zo'n situatie de bestuurder aansprakelijk kan stellen. In andere artikelen op onze site kunt u lezen over:
Dit artikel gaat over de aansprakelijkheid van de bestuurder op grond van artikel 6:162 BW, de onrechtmatige daad.
De hoofdregel is dat als een vennootschap verplichtingen aangaat ook alleen de vennootschap gehouden is tot nakoming en dat dus ook alleen de vennootschap aansprakelijk is voor daaruit voortvloeiende schade. Alleen onder bijzondere omstandigheden is naast aansprakelijkheid van die vennootschap, ook ruimte voor aansprakelijkheid van een bestuurder van de vennootschap.
Voor het aannemen van die aansprakelijkheid is vereist dat de bestuurder ter zake van de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Daarmee ligt de lat hoger dan bij een gewone onrechtmatige daad. De reden daarvan is dat het nemen van risico's hoort bij ondernemen. Ondernemers moeten niet te krampachtig worden, zo is de gedachte. Maar het houdt een keer op.
Het antwoord op de vraag of de bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt, is afhankelijk van de aard en de ernst van de normschending en de overige omstandigheden van het geval (HR 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2627).
Er kan een ernstig verwijt gemaakt worden als de bestuurder wist of redelijkerwijs had behoren te begrijpen dat de door hem bewerkstelligde of toegelaten handelwijze van de vennootschap tot gevolg zou hebben dat deze haar verplichtingen niet zou nakomen en ook geen verhaal zou bieden voor de als gevolg daarvan optredende schade: Beklamel: ECLI:NL:RBNHO:2019:3860 en Ontvanger/Roelofsen ECLI:NL:HR:2006:AZ0758. Dit soort situaties kan zich kort voor het faillissement voordoen. Er is een moment waarin duidelijk is dat het bedrijf het niet meer gaat redden. Vanaf dat moment kan de bestuurder dus tegen aansprakelijkheid oplopen als hij niettemin verplichtingen blijft aangaan. Een andere situatie waarin de Beklamel-norm speelt is, is in gevallen waarin zonder dat voldoende zicht op dekking bestaat alvast begonnen wordt met ondernemen. Dat komt bijvoorbeeld voor in situaties waarin het plan was subsidie aan te vragen, maar waar blijkt dat men helemaal niet in aanmerking komt voor die subsidie.
Bij wat ook wel betalingsonwil wordt genoemd heeft de bestuurder zelf bewerkstelligd of toegelaten dat de rechtspersoon zijn wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt. Dit doet zich bijvoorbeeld voor bij het aangaan van verplichtingen van vennootschappen die voor het nakomen van die verplichtingen afhankelijk zijn van de financiering door groepsvennootschappen. Op grond van de jurisprudentie dient degene die volledige zeggenschap over een nalatige vennootschap heeft aannemelijk te maken dat de vennootschap niet in staat is te betalen. De bestuurder moet dus zelf aannemelijk maken dat er geen sprake is van betalingsonwil, anders gaat de rechter ervan uit dat daarvan sprake is en wordt de vordering toegewezen.
Sinds het 'Spaanse villa' kennen wij ook nog de situatie waar iemand een bestuurder van een BV is, maar verder gewoon zelf onrechtmatig handelt. Een makelaar had een villa die behoorde tot een project verkocht, waar - terwijl hij dit wist - geen bouwvergunning voor zou worden afgegeven en die ook daadwerkelijk door de Spaanse overheid gesloopt werd. In zo'n geval geldt de zwaardere norm voor bestuurdersaansprakelijkheid niet. Dit is in de visie van de Hoge Raad een 'gewone' onrechtmatige daad, waarvoor de gewone regels gelden.
In beginsel gelden in dit soort zaken de gewone regels van bewijslastverdeling, dus de eiser moet stellen en bewijzen. Afhankelijk van de omstandigheden van het geval worden wel hogere eisen gesteld aan het verweer en er zijn zelfs situaties dat de rechter de bestuurder kan belasten met de bewijslast dat hij zich niet schuldig heeft gemaakt aan de verweten gedragingen (Romme/Bakker: ECLI:NL:HR:1994:ZC1393). Zowel eisers als gedaagden gaan hier nogal eens in de fout. Wie onvoldoende stelt of onderbouwt verliest de zaak.
Onze advocaten adviseren en procederen regelmatig over bestuurdersaansprakelijkheid. Heeft u een vraag? Bel ons voor het maken van een afspraak van een vrijblijvend informatief gesprek, waarin wij u kunnen aangeven wat wij voor u kunnen betekenen. Ons motto is niet voor niets: 'Uw probleem, onze zorg.'
Hein Kernkamp helpt u graag verder.
KvK: 74640518
BTW: NL859977602B01
IBAN: NL37ABNA0844817805
Minerva Advocaten B.V.
Meent 106
3011 JR Rotterdam
Wij gebruiken cookies om onze website te verbeteren en analyseren.