Handelsnaamrecht
Geschreven door:
Hein Kernkamp
Wat is een handelsnaam?
De Handelsnaamwet definieert de handelsnaam als de naam waaronder een onderneming wordt gedreven. Andere voorwaarden of eisen stelt de Handelsnaamwet niet. Dus het is geen vereiste om de naam bij de Kamer van Koophandel te registreren of op andere wijze gebruik van de naam te claimen. De handelsnaam mag beschrijvend zijn, zolang er maar geen verwarring ontstaat.
Handelsnaaminbreuk
Door gebruik van de handelsnaam onderscheidt de ene onderneming zich van de andere. Als die andere onderneming dezelfde handelsnaam of een sterk gelijkende handelsnaam gebruikt is sprake van verwarringsgevaar. Het publiek denkt met de ene ondernemer te maken te hebben, terwijl het de andere onderneming is die aanhaakt bij de bekendheid van zijn concurrent en zo meelift met de reputatie van de andere onderneming. Dit is onrechtmatig en in strijd met de Handelsnaamwet. Artikel 5 van de Handelsnaamwet formuleert het als volgt:
"Het is verboden een handelsnaam te voeren, die, vóórdat de onderneming onder die naam werd gedreven, reeds door een ander rechtmatig gevoerd werd, of die van diens handelsnaam slechts in geringe mate afwijkt, een en ander voor zover dientengevolge, in verband met de aard der beide ondernemingen en de plaats, waar zij gevestigd zijn, bij het publiek verwarring tussen die ondernemingen te duchten is."
De eerste gebruiker van de handelsnaam heeft dus het beste recht. Deze moet dan wel kunnen bewijzen dat hij de handelsnaam eerder dan de ander rechtmatig in het openbaar heeft gebruikt. Dit gebruik kan bijvoorbeeld blijken het briefhoofd van oud briefpapier, facturen, vermeldingen in de telefoongids of op de gevel van het bedrijf of in andere reclame-uitingen. Een inschrijving van de handelsnaam in het handelsregister van de Kamer van Koophandel biedt hier natuurlijk ook uitkomst, want daarmee ligt ook vast op welke datum die registratie plaatsvond.
Verwarringsgevaar bij het publiek
In de handelsnaamwet gaat het om verwarringsgevaar. Deze in 1921 ingevoerde wet staat het nog altijd toe dat onderenemers in allerlei plaatsen in Nederland een café 'De Oude Sluis' exploiteren, zolang er geen verwarringsgevaar is bij het publiek. Zoiets wordt ingewikkelder als één van de ondernemers een franchiseketen begint en er overal in Nederland formulecafé's komen en er wel verwarring ontstaat. Het oudste café 'De Oude Sluis', heeft dan het recht om een einde te maken aan het verwarringsgevaar.
Als één van de café's een website heeft, dan betekent dit niet automatisch dat deze ondernemer ook landelijke bescherming voor zijn handelsnaam heeft. Als de klanten voornamelijk uit de regio komen waar het café is gevestigd, dan is de handelsnaam in dat gebied beschermd.
Rechtsgevolg inbreuk op een handelsnaam
Als sprake is van het gebruik van dezelfde of sterk gelijkende handelsnamen en er verwarring bij het publiek valt te duchten, dan kan degene met het oudste handelsnaamrecht in kort geding een verbod vorderen om de latere handelsnaam te gebruiken. Daarnaast kan de onderneming met het oudste handelsnaamrecht vorderen dat de jongere handelsnaam wordt gewijzigd. Tenslotte is het ook mogelijk om schadevergoeding te vorderen wegens de inbreuk op de handelsnaam.
Handelsnaamrecht en merkrecht
De houder van een ouder merk kan een onderneming verbieden om gebruik te maken van een vergelijkbare jongere handelsnaam. Andersom geldt hetzelfde. Een onderneming met een ouder handelsnaamrecht kan zich verzetten tegen inbreukmakend gebruik van een jonger merk. Als aan de voorwaarden voor inschrijving voldaan wordt kan een handelsnaam ook als merk worden ingeschreven, waarmee ook bescherming op grond van het merkenrecht verkregen wordt.
Overdracht handelsnaam
Artikel 2 van de Handelsnaamwet bepaalt dat de handelsnaam overgaat bij erfopvolging en vatbaar is voor overdracht, doch een en ander slechts in verbinding met de onderneming, die onder die naam wordt gedreven. Het is dus niet mogelijk om slechts de naam van de onderneming te verkopen.
Franchising
Bij franchising is het juist de bedoeling dat een andere ondernemer het recht krijgt om de handelsnaam (en de formule) van de andere ondernemer te gebruiken. Gedurende de looptijd van de franchiseovereenkomst is het gebruik van de handelsnaam dus rechtmatig en toegestaan. De franchiseovereenkomst regelt op welke wijze de handelsnaam mag (en moet) worden gebruikt en hoe dit gebruik eindigt, in de regel bij het einde van de franchiseovereenkomst.
Hoe lang zijn handelsnaamrechten geldig?
Een handelsnaam is geldig zolang de handelsnaam aantoonbaar wordt gebruikt. Als de handelsnaam niet meer wordt gebruikt, vervalt het handelsnaamrecht.
Raadpleeg een advocaat met kennis van zaken
Onze advocaten kunnen u nader informeren over wat het handelsnaamrecht in uw situatie betekent. Samen met u kunnen wij kijken of sprake is van inbreuk en of de inbreuk het treffen van rechtsmaatregelen door u of uw concurrent rechtvaardigt. Mail of bel ons voor een vrijblijvend informatief gesprek, waarin wij u kunnen aangeven wat wij voor u kunnen betekenen. Wij helpen u graag. Ons motto is niet voor niets: 'Uw probleem, onze zorg.'
Meer informatie?
Hein Kernkamp helpt u graag verder.
