Geschreven door:
De Rotterdamse haven en rechtbank staan bij crediteuren die een op zeeschepen verhaalbare vordering hebben goed bekend. Zij ervaren dat er doorgaans snel en effectief beslag op schepen gelegd kan worden. In vergelijking met andere jurisdicties klopt dit ook. De rechtbank, advocaten en deurwaarders zijn er op ingesteld om snel te handelen en een beslag mogelijk te maken; het komt voor dat een 'natte' advocaat 's avonds bij een Rotterdamse rechter thuis toestemming komt vragen voor een beslaglegging, waarna de deurwaarder dezelfde nacht nog het schip bezoekt. Dan ligt het schip aan de ketting.
In andere Europese jurisdicties is dat wel anders. In tal van jurisdicties is beslag uitsluitend in bijzondere gevallen of helemaal niet mogelijk. Ook moet de beslaglegging dagen, soms zelfs weken tevoren worden voorbereid. Partijen moeten worden gehoord en garanties moeten tevoren worden gesteld. Daarbij komen dan soms zeer aanzienlijke bewaringskosten.
In Nederland kan een advocaat volstaan met het opstellen van een verzoekschrift waarin de vordering wordt omschreven en begroot. Indien het verzoek voldoet aan de van tijd tot tijd aangescherpte voorwaarden van de rechtbank, zal de rechter het verzoek toewijzen, zonder dat de wederpartij gehoord is. De rechter plaatst het verlof op het verzoekschrift waarna het naar de deurwaarder gaat die aan boord tot beslaglegging overgaat. De havendienst wordt ingeseind, en vanaf dat moment gaat het schip nergens heen; hoogstens wordt het met toestemming verplaatst binnen de haven.
Niet alle vorderingen zijn zomaar verhaalbaar op een schip. Als de crediteur bijvoorbeeld een vordering heeft op de tijdbevrachter dan baat het beslag op het schip hem dikwijls niet. Doorgaans is een vordering alleen op het schip verhaalbaar onder bijzondere omstandigheden, of wanneer de debiteur daadwerkelijk de eigenaar van het schip is. Voor conservatoir beslag op zeeschepen van verdragsstaten bij het Brussels beslagverdrag geldt bovendien dat het moet gaan om in dat verdrag beschreven maritieme vorderingen. De tijdbevrachter die slecht van betalen is moet wel vrezen voor een bunkerbeslag. De meeste time charters voorzien er in dat de tijdbevrachter eigenaar is van de zich aan boord bevindende bunkerolie. De bunker is een object dat vatbaar is voor beslag. Daarmee handelt de scheepsleiding strafbaar wanneer na het bunkerbeslag de motor doordraait op de bunker; de scheepsleiding vernietigt daarmee een verhaalsobject! Het bunkerbeslag heeft dus een vergelijkbaar gevolg als een scheepsbeslag: hangende het beslag gaat het schip nergens heen. Het overpompen van de inhoud van de bunkers op de wal is een duur en weinig voorkomend alternatief.
De debiteur heeft een aantal mogelijkheden om het beslag op te laten heffen. Hij kan de vordering waarvoor beslag is gelegd eenvoudigweg betalen. Ook kan hij ervoor kiezen om een garantie te stellen. Om snel overeenstemming te kunnen krijgen over te tekst wordt vaak een standaardformulier gebruikt, zoals het door de Rotterdamse advocatuur ontwikkelde Rotterdams Garantieformulier 2008.
Als de beslagene goede gronden heeft kan hij ook een kort geding tot opheffing van het beslag aanspannen tegen de beslaglegger. Indien summierlijk van de onaannemelijkheid van de vordering blijkt, heft de rechter het beslag op.
Met zo'n opheffingsprocedure komt aan het licht dat het geldende systeem niet volledig in het nadeel is van de scheepsexploitant. Bovendien geldt dat de beslaglegger aansprakelijk is voor de geleden schade wanneer naderhand blijkt dat het beslag zonder goede gronden is gelegd. Wie bekend is met de kosten die samenhangen met de exploitatie van een zeeschip begrijpt dat die schade enorm kan zijn en dat zorgvuldigheid geboden is.
Indien u nadere informatie wenst, dan kunt u uiteraard contact met ons opnemen. Immers, ons motto is niet voor niets: 'Uw probleem is onze zorg.'
Hein Kernkamp helpt u graag verder.
KvK: 74640518
BTW: NL859977602B01
IBAN: NL37ABNA0844817805
Minerva Advocaten B.V.
Meent 106
3011 JR Rotterdam
Wij gebruiken cookies om onze website te verbeteren en analyseren.